‘जिंदगिया दी एही रीत ऐ, हारने ते बाद इ जीत ऐ’

947
file photo source: social media

दिल्लिया च तकरीबन अपणी सारी जिंदगी कटणे ते बाद पिता जी सन 1986 च अपणे पैदाइशी ग्रांएं परोल जिला हमीरपुर च नौंआं घर बणाई की रैंहदे थे । मैं बी तिन्हा दी थोड़ी देई मदत करने तांईं कुछ ध्याड़ेयां वास्ते घरे जो गिया था। चाणचक भ्यागा-भ्यागा मेरे चाचे दें मुंडूएं उदय सिंगैं दत्यालू कर दिया वेला दसया कि बिट्टु भाऊ अज असां दे ग्रांएं च छिंज होणी ऐ । तुसां बी चलनयों । मैं बी हस्दें हस्दें हामी बटी दिती । क्रिकेट ता असां रोज इ बड़े दे रुक्खे दे सामणे आल्हे गरौंडे च खेलदे रैंहदे थे । पर छिंजा दे बारे च मैं कुछ बी नी जाणदा था । मैं एह सोची ने त्यार होई गिया अज ग्रांएं दियां मल्हां (पहलवान) दी छिंज बी दिखी लैंगे । छिंजा दिया जगाह पर जाणे ते पहलैं मेरे सारे भ्रा बिल्लू सुनील डब्बू डोगरा वगैरह मिंजो छिंजा च हिस्सा लेणे तांईं पडेरा दे थे ।गप्पां मारदे मारदे असां तिस्सा ठैहरी पुजी गैए जित्थू छिंज होया करदी थी । इक्की बडे खेतरे च चीक खुणी की गोल अखाड़ा बणाया था । अस्सां दे ग्रांएं दे कने अक्खे वक्खे दे ग्रां दे लोक सियाणे-नियाणे गोलधारा बणाई की अखाड़े दे चफिरदिया बैठयो थे । बजंतरी ढ़ोल-नगारे-बीण बजादे थे । बाजेयां दियां मिठियां मिठियां धुना ने बड़ा बांका महौल बणया था । देया लगा था था कि एत्थू कोई बडा जशन शुरू होणे वाला ऐ । मेरे पिता जी पहलैं इस ओत्थू पुज्यो थे मिंजो दिखी के पुच्छणा लगे कि बच्चा ग्रांएं दे बजदे बाजे-गाजे कदे लगा दे न । मैं पहलैं बजंतरियां वखी दिखया फिरी पिता जी ते नगारे जो बजाणे दी फर्माइश किती । फिरी ता गल इ मत पुच्छा । मैं अपणिया जिंदगिया च पहली दफा हिमाचली नगारा बजाया । नगारा बड़ा छैल लय च बजाणे तांईं बजंतरियां कने मेरें बापुएं मेरिया पिठी च थापी मारी की शाबाशी दिती ।

थोड़िया देरा बाद इ असां दे ग्रांएं दे सियाणे बुजुर्ग श्री मान सिंह जी होरां दूईं पहलवाना जो उआज मारी । दोयो छिंज घुल्हणे वाले पहलवान अखाड़े अंदर आई गैए कने छिंजा दी शुरुआत होई गई । चौईं -पजां कुश्तियां ते बाद दूईं पहलवाना दे नांएं दी उआज मारी गई । तिन्हा च इक पहलवान गैर-हजर था । मिंजो कने मेरे सारे भ्रा मिंजो ते छोटे थे इस करीकि तिन्हा मिंजो कुश्ती लड़ने जो गलाया । मैं बी तिन्हा दा मन रखणे तांईं बिना कोई त्यारी किते इ छिंज लड़ने दा फैसला लई लिया कने हामी बटी दिती । मेरे सामणे वाले पहलवाने हथ मिलांदिया वेला इ जोर लगांदे होए मिंजो पले च इ बड़िया फुर्तिया ने चित करी दिता । मैं अपणिया जिंदगिया च लड़ी पहलिया कुश्तिया इ हारी गिया । पर हुण मिंजो अप्पु ते जादा तित्थू खडौत्यो मेरे पिता जी कने भ्रां दे मान प्रतिष्ठा दी फिकर होणा लगी । कियांकि तिन्हा जो मेरे ताकतवर खिलाड़ी जिस्मे पर बड़ा गुमान था । इतणिया देरा च मैं दो तिन कुश्तियां बड़िया गौरा ने दिखियां कने अपणे मने च दूई वरी कुश्ती लड़ने दा मन बणाई लिया । मैं गौएं की कुश्ती करवाणे वाले श्री मान सिंह जी होरां वाल जाई की एह गल तिन्हा दे कने बिच पाई दिती ।शर्त एह रखी कि मैं जिसते कुश्ती हारया तिस कने इ दवारा कुश्ती लड़नी ऐ । थोड़िया देरा च दोयो जुआन गबरू अखाड़े च उतरी गैए । इसा फेरिया मैं कुश्तिया जो जितणे तांईं अपणे कबड्डिया दे तजरबे दा इश्तेमाल करदे होए सामणे वाले देयां पैरां पर वार किता कने तिसदे ढैहंदे इ बड़िया फरतिलिया ने तिस दिया पिठी पर पकड़ बणादे होए सिदा जमीना पर जोरे ने पटकी देई चित करी दिता । सारे दिखणे वाले रैहण रई गैए । आखिरकार मैं कुश्ती जिती इ लई ।मेरेयां सारेयां भ्रां मिजों मुंढे पर चुकी की घुमाया । मेरेयां सारेयां भ्रां दा सिर गर्वे ने उच्चा होई गिया । अज जालू बी मैं तिसा यादगार कुश्तिया जो आद करदा ता मिंजो मिस्टर इंडिया फिल्मा तांईं लिखयो जावेद अख्तर होरां दे गीते पर मशूर गायक किशोर जी होरां दा गाया सदाबहार गाणा जवाना पर अपणे आप इ आई जांदा ऐ – गौर फरमाएं :-

जिंदगिया दी एही रीत ऐ
हारने दे बाद इ जीत ऐ ।

(एसएस डोगरा)

पहाड़ी रुपांतरण

(बालक राम चौधरी हिमाचली)

http://www.aks.news/wp-admin/post.php?post=3954&action=edit

 

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here